OPIS
PRODUKTU

Diagnozowanie elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych
Podręcznik do kształcenia w zawodach : Elektromechanik pojazdów samochodowych, Technik pojazdów samochodowych
Kwalifikacja M.12.1 Szkoła ponadgimnazjalna
Nr ewidencyjny MEN: 68/2015

Podręcznik do kwalifikacji M.12 w zawodach elektromechanik pojazdów samochodowych oraz technik pojazdów samochodowych, część 1. Ma czytelną strukturę (znaną już uczniom korzystającym z całej serii samochodowej Nowej Ery), a wynikającą z logiki przygotowania i przeprowadzania procesów diagnostycznych. Do najważniejszych zalet książki zalicza się zrozumiały język przekazu trudnych niejednokrotnie zagadnień, bardzo dobre graficzne uzupełnienia treści (zdjęcia, rysunki, schematy i wyróżnienia w tekście), procedury przebiegu procesów diagnozowania i naprawy zapisane krok po kroku oraz bardzo starannie opracowany blok powtórzeniowy i przygotowujący do egzaminu z kwalifikacji w zawodzie.

Spis treści
I. Wprowadzenie do diagnostyki elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochochowych
1. Organizacja pracy i zasady bhp  
1.1. Organizowanie stanowiska pracy 
1.1.1. Projektowanie ergonomiczne 
1.1.2. Stanowisko napraw układów elektronicznego sterowania 
1.2. Bezpieczeństwo i higiena pracy
1.2.1. Bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach elektrycznych
1.2.2. Pierwsza pomoc przy porażeniu prądem 
1.2.3. Zagrożenia w warsztacie samochodowym 
1.2.4. Ochrona osobista i wykorzystanie technicznych urządzeń ochronnych 
1.2.5. Wpływ działalności warsztatu samochodowego na środowisko naturalne
Utrwalenie wiadomości 
2. Elektrotechnika i elektronika samochodowa 
2.1. Elektrotechnika w pojazdach samochodowych 
2.1.1. Wielkości fizyczne i jednostki miar  
2.1.2. Elektryczność i przewodnictwo elektryczne    
2.1.3. Prąd elektryczny 
2.1.4. Rezystancja elektryczna   
2.1.5. Moc i energia prądu stałego 
2.1.6. Impedancja i przesunięcie fazowe 
2.1.7. Moc czynna 
2.1.8. Obwody elektryczne 
2.1.9. Metody obliczania obwodów elektrycznych 
2.2. Podstawowe elementy elektroniczne w pojazdach samochodowych 
2.2.1. Diody półprzewodnikowe
2.2.2. Fotorezystory 
2.2.3. Tranzystory 
2.2.4. Fototranzystory   
2.2.5. Termistory 
2.3. Silniki elektryczne prądu stałego  
2.3.1. Silnik szeregowy  
2.3.2. Silnik bocznikowy 
2.3.3. Silnik szeregowo-bocznikowy 
Utrwalenie wiadomości
3. Instalacje stosowane w pojazdach samochodowych
3.1. Rodzaje instalacji elektrycznych
3.2. Rodzaje i wartości napięcia stosowanego w instalacji elektrycznej
3.3. Przekaźniki elektryczne
3.4. Schematy instalacji elektrycznej 
Utrwalenie wiadomości
4. Metody pomiarowe oraz zakres diagnostyki
4.1. Miernictwo elektryczne
4.1.1. Przyrządy analogowe
4.1.2. Przyrządy cyfrowe 
4.1.3. Zasady pomiaru
4.2. Multimetr
4.3. Oscyloskop
4.3.1. Badania oscyloskopowe
4.3.2. Elementy pomiarowe oscyloskopu 
4.4. Metody diagnozowania
4.5. Urządzenia diagnostyczne 
4.5.1 Fabryczne urządzenia diagnostyczne
4.5.2 Uniwersalne urządzenia diagnostyczne
4.5.3. Urządzenia diagnostyczne dedykowane
4.5.4. Testery OBD 
4.6. Przykłady procedur diagnostycznych
4.6.1. Skoda Fabia - nierównomierna praca silnika
4.6.2. Opel Omega - brak zapłonu na jednym z cylindrów
4.6.3. Opel Corsa - kontrolka poduszki powietrznej
4.6.4. Ford Scorpio - nagłe gaśnięcie silnika
4.7. Najczęstsze błędy popełniane przy diagnostyce 
4.7.1. Algorytm diagnozowania usterek
Utrwalenie wiadomości
II. Diagnostyka układów elektrycznych i elektronicznych w silnikach pojazdów samochodowych
5. Diagnostyka układu ładowania i rozruchu
5.1. Układ zasilania w energię elektryczną  
5.1.1. Akumulatory
5.1.2. Prądnice
5.2. Układ rozruchu 
5.2.1. Budowa i zasada działania rozrusznika
5.2.2. Diagnozowanie układu rozruchowego i jego uszkodzenia
5.2.3. System start-stop
Utrwalenie wiadomości 
6. Diagnostyka układu zapłonowego
6.1. Wiadomości wstępne o elektronicznych układach zapłonowych
6.2. Rozwój układów zapłonowych
6.2.1. Zapłon klasyczny
6.2.2. Rozdzielaczowe układy zapłonowe
6.2.3. Zapłon całkowicie elektroniczny
6.3. Mapa zapłonu
6.3.1. Kąt zwarcia styków przerywacza
6.3.2. Sygnały wejściowe służące do obliczania kąta wyprzedzenia zapłonu
6.4. Podzespoły indukcyjnego układu zapłonowego
6.4.1. Moduł zapłonowy
6.4.2. Cewka zapłonowa
6.4.3. Świece zapłonowe
6.4.4. Przewody zapłonowe
6.5. Diagnostyka układu zapłonowego
6.5.1. Układ zapłonowy z cewkami indywidualnymi lub dwubiegunowymi
6.5.2. Świece zapłonowe
6.5.3. Przewody zapłonowe
6.6. Świece żarowe
6.6.1. Budowa i rodzaje świec żarowych  
6.6.2. Sprawdzenie działania świecy żarowej
Utrwalenie wiadomości
7. Diagnostyka elektrycznych i elektronicznych układów sterowania pracą silnika o zapłonie iskrowym
7.1. Układy wtrysku benzyny sterowane elektronicznie
7.1.1. Układ wtryskowy L-Jetronic
7.1.2. Układ wtryskowy D-Jetronic
7.1.3. Układ wtryskowy Mono-Jetronic
7.1.4. Układ wtryskowy Motronic
7.2. Elektroniczne sterowanie pracą silnika ZI 
7.2.1. Czujniki elektronicznego systemu sterowania silnika ZI
7.2.2. Przykład nowoczesnego silnika ZI
7.2.3. Diagnozowanie elektronicznego systemu sterowania silnika ZI
Utrwalenie wiadomości
8. Diagnostyka elektrycznych i elektronicznych układów sterowania pracą silnika o zapłonie samoczynnym 
8.1. Układy wtryskowe sterowane elektronicznie  
8.1.1. Sterowanie pompami wtryskowymi
8.1.2. Zasobnikowy układ wtryskowy Common Rail
8.1.3. Układy wtryskowe z pompowtryskiwaczami  
8.2. Elementy układu sterowania pracą silnika ZS
8.2.1. Czujniki
8.2.2. Sterownik
8.2.3. Elementy wykonawcze
8.3. Diagnozowanie układów sterowania silników ZS
8.3.1. Diagnostyka ogólna
8.3.2. Diagnostyka wtryskiwaczy
8.3.3. Diagnostyka pompowtryskiwaczy
Utrwalenie wiadomości
III. Diagnostyka układów elektrycznych i elektronicznych w podwoziach i nadwoziach pojazdów samochodowych
9. Diagnostyka oświetlenia
9.1. Oświetlenie samochodowe
9.2. Żarówki samochodowe
9.3. Układy optyczne reflektorów
9.3.1. System paraboloidalny
9.3.2. System elipsoidalny DE
9.3.3. System swobodnych płaszczyzn FF
9.3.4. System super DE 
9.3.5. Oznaczenia urządzeń oświetleniowych
9.4. Rodzaje świateł zewnętrznych  
9.4.1. Światła drogowe
9.4.2. Światła mijania  
9.4.3. Światła przeciwmgłowe
9.4.4. Światła do jazdy dziennej
9.5. Rodzaje świateł wewnętrznych stosowanych w pojeździe drogowym
9.6. Sposoby diagnozowania instalacji oświetleniowej
9.6.1. Kontrola stanu żarówek i reflektorów 
9.6.2. Kontrola ustawienia świateł
9.6.3. Kontrola połączeń instalacji oświetleniowej
Utrwalenie wiadomości
10. Diagnostyka zespołów elektronicznych wspomagających układ hamulcowy
10.1. Budowa i działanie układu ABS  
10.1.1. Układ z elektrozaworami 3/3  
10.1.2. Układ z elektrozaworami 2/2  
10.2. Budowa i działanie układu BAS
10.3. Budowa i działanie układu EBD
10.4. Rozkład siły hamowania za pomocą korektora (dla pojazdów bez układu ABS)
10.5. Sposoby diagnozowania układu hamulcowego
Utrwalenie wiadomości
11. Diagnostyka elektrycznych i elektronicznych urządzeń wykonawczych i wspomagających układ kierowniczy
11.1. Budowa i działanie elektromechanicznego systemu wspomagającego układ kierowniczy 
11.1.1. Budowa elektromechanicznego systemu wspomagania układu kierowniczego
11.1.2. Działanie elektromechanicznego systemu wspomagania układu kierowniczego 
11.2. Budowa i działanie elektrycznego systemu wspomagającego układ kierowniczy
11.3. Przegląd innych elektrycznych systemów wspomagających układ kierowniczy
11.4. Diagnostyka układu kierowniczego
Utrwalenie wiadomości
12. Diagnostyka elektrycznych i elektronicznych urządzeń wykonawczych i wspomagających układ trakcyjny
12.1. Budowa i działanie układu przeciwpoślizgowego ASR 333 12.1.1. Funkcja układu ASR
12.1.2. Budowa i zasada działania układu ASR
12.2. Budowa i działanie układu ESP stabilizującego tor jazdy
12.2.1. Funkcja układu ESP
12.2.2. Budowa układu ESP
12.2.3. Zasada działania układu ESP
12.3. Metody diagnozowania układów kontroli trakcji
Utrwalenie wiadomości
IV. Diagnostyka sieci transmisyjnych i dodatkoweco wyposażenia pojazdów samochodowych
13. Diagnostyka sieci transmisji danych
13.1. Magistrale informacyjne
13.2. Magistrala CAN
13.2.1. Budowa i przesył informacji magistrali CAN
13.2.2. Uszkodzenia magistrali CAN
13.3. Magistrala LIN
13.3.1. Budowa i przesył informacji magistrali LIN
13.3.2. Diagnozowanie sieci LIN
Utrwalenie wiadomości
14. Diagnostyka dodatkowego wyposażenia pojazdów samochodowych w układy elektryczne i elektroniczne
14.1. Układy antykradzieżowe i antywłamaniowe
14.1.1. Centralne blokowanie drzwi
14.1.2. Immobilizer z transponderem
14.1.3. Instalacja alarmowa
14.2. Układy komfortu jazdy 
14.2.1. Klimatyzacja samochodowa
14.2.2. Zasada działania instalacji elektrycznej klimatyzacji 
14.2.3. Regulator prędkości (tempomat)
14.2.4. Elektryczne sterowanie szybami i dachem
14.2.5. Automatyczna skrzynia przekładniowa
Utrwalenie wiadomości  
Załącznik nr 1
Załącznik nr 2
Literatura 
Spis ilustracji

SPIS
TREŚCI

Spis treści
I. Wprowadzenie do diagnostyki elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochochowych
1. Organizacja pracy i zasady bhp  
1.1. Organizowanie stanowiska pracy 
1.1.1. Projektowanie ergonomiczne 
1.1.2. Stanowisko napraw układów elektronicznego sterowania 
1.2. Bezpieczeństwo i higiena pracy
1.2.1. Bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach elektrycznych
1.2.2. Pierwsza pomoc przy porażeniu prądem 
1.2.3. Zagrożenia w warsztacie samochodowym 
1.2.4. Ochrona osobista i wykorzystanie technicznych urządzeń ochronnych 
1.2.5. Wpływ działalności warsztatu samochodowego na środowisko naturalne
Utrwalenie wiadomości 
2. Elektrotechnika i elektronika samochodowa 
2.1. Elektrotechnika w pojazdach samochodowych 
2.1.1. Wielkości fizyczne i jednostki miar  
2.1.2. Elektryczność i przewodnictwo elektryczne    
2.1.3. Prąd elektryczny 
2.1.4. Rezystancja elektryczna   
2.1.5. Moc i energia prądu stałego 
2.1.6. Impedancja i przesunięcie fazowe 
2.1.7. Moc czynna 
2.1.8. Obwody elektryczne 
2.1.9. Metody obliczania obwodów elektrycznych 
2.2. Podstawowe elementy elektroniczne w pojazdach samochodowych 
2.2.1. Diody półprzewodnikowe
2.2.2. Fotorezystory 
2.2.3. Tranzystory 
2.2.4. Fototranzystory   
2.2.5. Termistory 
2.3. Silniki elektryczne prądu stałego  
2.3.1. Silnik szeregowy  
2.3.2. Silnik bocznikowy 
2.3.3. Silnik szeregowo-bocznikowy 
Utrwalenie wiadomości
3. Instalacje stosowane w pojazdach samochodowych
3.1. Rodzaje instalacji elektrycznych
3.2. Rodzaje i wartości napięcia stosowanego w instalacji elektrycznej
3.3. Przekaźniki elektryczne
3.4. Schematy instalacji elektrycznej 
Utrwalenie wiadomości
4. Metody pomiarowe oraz zakres diagnostyki
4.1. Miernictwo elektryczne
4.1.1. Przyrządy analogowe
4.1.2. Przyrządy cyfrowe 
4.1.3. Zasady pomiaru
4.2. Multimetr
4.3. Oscyloskop
4.3.1. Badania oscyloskopowe
4.3.2. Elementy pomiarowe oscyloskopu 
4.4. Metody diagnozowania
4.5. Urządzenia diagnostyczne 
4.5.1 Fabryczne urządzenia diagnostyczne
4.5.2 Uniwersalne urządzenia diagnostyczne
4.5.3. Urządzenia diagnostyczne dedykowane
4.5.4. Testery OBD 
4.6. Przykłady procedur diagnostycznych
4.6.1. Skoda Fabia - nierównomierna praca silnika
4.6.2. Opel Omega - brak zapłonu na jednym z cylindrów
4.6.3. Opel Corsa - kontrolka poduszki powietrznej
4.6.4. Ford Scorpio - nagłe gaśnięcie silnika
4.7. Najczęstsze błędy popełniane przy diagnostyce 
4.7.1. Algorytm diagnozowania usterek
Utrwalenie wiadomości
II. Diagnostyka układów elektrycznych i elektronicznych w silnikach pojazdów samochodowych
5. Diagnostyka układu ładowania i rozruchu
5.1. Układ zasilania w energię elektryczną  
5.1.1. Akumulatory
5.1.2. Prądnice
5.2. Układ rozruchu 
5.2.1. Budowa i zasada działania rozrusznika
5.2.2. Diagnozowanie układu rozruchowego i jego uszkodzenia
5.2.3. System start-stop
Utrwalenie wiadomości 
6. Diagnostyka układu zapłonowego
6.1. Wiadomości wstępne o elektronicznych układach zapłonowych
6.2. Rozwój układów zapłonowych
6.2.1. Zapłon klasyczny
6.2.2. Rozdzielaczowe układy zapłonowe
6.2.3. Zapłon całkowicie elektroniczny
6.3. Mapa zapłonu
6.3.1. Kąt zwarcia styków przerywacza
6.3.2. Sygnały wejściowe służące do obliczania kąta wyprzedzenia zapłonu
6.4. Podzespoły indukcyjnego układu zapłonowego
6.4.1. Moduł zapłonowy
6.4.2. Cewka zapłonowa
6.4.3. Świece zapłonowe
6.4.4. Przewody zapłonowe
6.5. Diagnostyka układu zapłonowego
6.5.1. Układ zapłonowy z cewkami indywidualnymi lub dwubiegunowymi
6.5.2. Świece zapłonowe
6.5.3. Przewody zapłonowe
6.6. Świece żarowe
6.6.1. Budowa i rodzaje świec żarowych  
6.6.2. Sprawdzenie działania świecy żarowej
Utrwalenie wiadomości
7. Diagnostyka elektrycznych i elektronicznych układów sterowania pracą silnika o zapłonie iskrowym
7.1. Układy wtrysku benzyny sterowane elektronicznie
7.1.1. Układ wtryskowy L-Jetronic
7.1.2. Układ wtryskowy D-Jetronic
7.1.3. Układ wtryskowy Mono-Jetronic
7.1.4. Układ wtryskowy Motronic
7.2. Elektroniczne sterowanie pracą silnika ZI 
7.2.1. Czujniki elektronicznego systemu sterowania silnika ZI
7.2.2. Przykład nowoczesnego silnika ZI
7.2.3. Diagnozowanie elektronicznego systemu sterowania silnika ZI
Utrwalenie wiadomości
8. Diagnostyka elektrycznych i elektronicznych układów sterowania pracą silnika o zapłonie samoczynnym 
8.1. Układy wtryskowe sterowane elektronicznie  
8.1.1. Sterowanie pompami wtryskowymi
8.1.2. Zasobnikowy układ wtryskowy Common Rail
8.1.3. Układy wtryskowe z pompowtryskiwaczami  
8.2. Elementy układu sterowania pracą silnika ZS
8.2.1. Czujniki
8.2.2. Sterownik
8.2.3. Elementy wykonawcze
8.3. Diagnozowanie układów sterowania silników ZS
8.3.1. Diagnostyka ogólna
8.3.2. Diagnostyka wtryskiwaczy
8.3.3. Diagnostyka pompowtryskiwaczy
Utrwalenie wiadomości
III. Diagnostyka układów elektrycznych i elektronicznych w podwoziach i nadwoziach pojazdów samochodowych
9. Diagnostyka oświetlenia
9.1. Oświetlenie samochodowe
9.2. Żarówki samochodowe
9.3. Układy optyczne reflektorów
9.3.1. System paraboloidalny
9.3.2. System elipsoidalny DE
9.3.3. System swobodnych płaszczyzn FF
9.3.4. System super DE 
9.3.5. Oznaczenia urządzeń oświetleniowych
9.4. Rodzaje świateł zewnętrznych  
9.4.1. Światła drogowe
9.4.2. Światła mijania  
9.4.3. Światła przeciwmgłowe
9.4.4. Światła do jazdy dziennej
9.5. Rodzaje świateł wewnętrznych stosowanych w pojeździe drogowym
9.6. Sposoby diagnozowania instalacji oświetleniowej
9.6.1. Kontrola stanu żarówek i reflektorów 
9.6.2. Kontrola ustawienia świateł
9.6.3. Kontrola połączeń instalacji oświetleniowej
Utrwalenie wiadomości
10. Diagnostyka zespołów elektronicznych wspomagających układ hamulcowy
10.1. Budowa i działanie układu ABS  
10.1.1. Układ z elektrozaworami 3/3  
10.1.2. Układ z elektrozaworami 2/2  
10.2. Budowa i działanie układu BAS
10.3. Budowa i działanie układu EBD
10.4. Rozkład siły hamowania za pomocą korektora (dla pojazdów bez układu ABS)
10.5. Sposoby diagnozowania układu hamulcowego
Utrwalenie wiadomości
11. Diagnostyka elektrycznych i elektronicznych urządzeń wykonawczych i wspomagających układ kierowniczy
11.1. Budowa i działanie elektromechanicznego systemu wspomagającego układ kierowniczy 
11.1.1. Budowa elektromechanicznego systemu wspomagania układu kierowniczego
11.1.2. Działanie elektromechanicznego systemu wspomagania układu kierowniczego 
11.2. Budowa i działanie elektrycznego systemu wspomagającego układ kierowniczy
11.3. Przegląd innych elektrycznych systemów wspomagających układ kierowniczy
11.4. Diagnostyka układu kierowniczego
Utrwalenie wiadomości
12. Diagnostyka elektrycznych i elektronicznych urządzeń wykonawczych i wspomagających układ trakcyjny
12.1. Budowa i działanie układu przeciwpoślizgowego ASR 333 12.1.1. Funkcja układu ASR
12.1.2. Budowa i zasada działania układu ASR
12.2. Budowa i działanie układu ESP stabilizującego tor jazdy
12.2.1. Funkcja układu ESP
12.2.2. Budowa układu ESP
12.2.3. Zasada działania układu ESP
12.3. Metody diagnozowania układów kontroli trakcji
Utrwalenie wiadomości
IV. Diagnostyka sieci transmisyjnych i dodatkoweco wyposażenia pojazdów samochodowych
13. Diagnostyka sieci transmisji danych
13.1. Magistrale informacyjne
13.2. Magistrala CAN
13.2.1. Budowa i przesył informacji magistrali CAN
13.2.2. Uszkodzenia magistrali CAN
13.3. Magistrala LIN
13.3.1. Budowa i przesył informacji magistrali LIN
13.3.2. Diagnozowanie sieci LIN
Utrwalenie wiadomości
14. Diagnostyka dodatkowego wyposażenia pojazdów samochodowych w układy elektryczne i elektroniczne
14.1. Układy antykradzieżowe i antywłamaniowe
14.1.1. Centralne blokowanie drzwi
14.1.2. Immobilizer z transponderem
14.1.3. Instalacja alarmowa
14.2. Układy komfortu jazdy 
14.2.1. Klimatyzacja samochodowa
14.2.2. Zasada działania instalacji elektrycznej klimatyzacji 
14.2.3. Regulator prędkości (tempomat)
14.2.4. Elektryczne sterowanie szybami i dachem
14.2.5. Automatyczna skrzynia przekładniowa
Utrwalenie wiadomości  
Załącznik nr 1
Załącznik nr 2
Literatura 
Spis ilustracji